در بهار 2021 و پیش از سی و دومین سالگرد کشتار میدان تیان‌آن‌من، کاربران بینگ در ایالات متحده و اروپا متوجه محدودیت دسترسی به برخی از محتوای مرتبط شدند. پینگ از نشان دادن عکس های «مرد تانک»، معترضی که در جریان اعتراضات دموکراسی خواهانه در چین در سال 1989 در مقابل یک ستون زرهی ایستاده بود، خودداری کرد و هیچ نتیجه گیری در مورد آن ارائه نکرد. اگرچه یکی از سخنگویان مایکروسافت این را به خطای انسانی نسبت داد، اما آنها سهواً نسخه چینی محدود شده Bing را برای کاربران سراسر جهان اعمال کردند. حال در این مقاله نگاهی گذرا به نحوه همکاری مایکروسافت و دولت پکن در حفظ فایروال بزرگ چین خواهیم داشت و در مورد چالش های این همکاری صحبت خواهیم کرد.

چالش های کسب و کار در چین

مدت‌هاست که حضور در چین برای شرکت‌های اینترنتی آمریکایی با مشکلاتی همراه بوده است و آنها برای فعالیت باید محدودیت‌هایی را برای ارائه خدمات آنلاین به کاربران چینی اعمال کنند. این چالش ها باعث شد گوگل و یاهو چین را ، کنند و سرویس هایی مانند فیس بوک، اسنپ چت و ایکس (توئیتر سابق) را از دسترس خارج کنند.

در 1 ژوئن 2009، بینگ عملیات خود را در چین آغاز کرد، اما با انحلال سریع توسط دولت مرکزی مواجه شد. اگرچه تصور اولیه شرکت این بود که این یک خطای فنی بوده است، اما بعداً مشخص شد که در سطح شبکه از دسترس خارج شده است. به همین دلیل مذاکرات متعددی بین وکلای مایکروسافت و مقامات چینی صورت گرفت که نتیجه آن بازگشت بینگ به بازار چین بود. البته برخی گزارش های غیررسمی از توافق پشت پرده خانواده ردموند و چینی ها برای سانسور اینترنت و اعمال محدودیت برای موتور جستجوی بینگ خبر دادند. با ادامه استراتژی بینگ در ارائه نتایج جستجوی بهتر با حاشیه تبلیغاتی کمتر، توانست به پیروزی موتور جستجوی مایکروسافت در چین دست یابد.

اما برخلاف مایکروسافت، گوگل تصمیم به ، چین گرفته است. موتور جستجوی این شرکت در سال 2006 در چین راه اندازی شد، اما چهار سال بعد، افزایش محدودیت ها و حمله سایبری به زیرساخت های آن، رهبران این شرکت را به خروج از بازار چین سوق داد. طبیعتا پس از مدتی ایده توسعه موتور جستجوی گوگل سانسور شده برای کاربران چینی به وجود آمد، اما چنین طرحی توسط تیم مدیریت گوگل در سال 2018 کنار گذاشته شد.

همکاری بین مایکروسافت و دولت پکن

مایکروسافت از سال 2009 با ارائه نسخه جداگانه و چینی بینگ علاوه بر محدودیت های دولت مرکزی، توانسته به حضور خود ادامه دهد. بیل گیتس، مدیر عامل سابق مایکروسافت نیز از همکاری با چینی ها برای توسعه نوآوری در سلامت و علم حمایت کرد و نگرانی ها در مورد سانسور اینترنت در چین را غیر ضروری خواند. همکاری گیتس با چینی ها حتی پس از استعفای وی از هیئت مدیره مایکروسافت نیز ادامه داشت و از سال 2020 با افراد مهمی مانند شی جین پینگ، رئیس جمهور چین دیدار کرده است.

این سیاست توسط سایر مدیران ارشد مایکروسافت ادامه یافت و ساتیا نادلا، مدیر عامل فعلی این شرکت نیز نظر مشابهی در مورد اهمیت ارائه خدمات اینترنتی داشت. اما ظاهرا نادلا و برخی دیگر از مدیران ارشد مایکروسافت اهمیت فعالیت های این شرکت در چین را کم اهمیت جلوه داده اند و بر اساس گزارش برد اسمیت، رئیس مایکروسافت، بازار چین تنها 1.8 درصد از فروش جهانی این شرکت را تشکیل می دهد. اما با وجود این سهم کم، بینگ توانست در یک دوره پنج ماهه در سال 2023 و ژانویه 2024 به مقام اول در موتورهای جستجوی دسکتاپ در چین دست یابد.

مایکروسافت با ده‌ها هزار شرکت چینی در بخش‌های مختلف مانند تولید، بهداشت، انرژی، خودرو و غیره همکاری کرده است. حدود دو سال پیش، یانگ هو، رئیس بخش چین مایکروسافت، برنامه‌های خود را برای افزایش حداقل 10000 واحد اعلام کرد. وی گفت که این شرکت در تلاش است تا پروژه های بیشتری را در چین توسعه دهد. علاوه بر این، مایکروسافت با انتشار مقاله ای به زبان چینی در وب سایت خود، بر روابط توسعه ای خود با شرکای چینی تاکید کرد و حضور در چین را فرصتی مناسب برای جذب استعدادها و دسترسی به فرصت های تجاری دانست.

وضعیت اینترنت در چین

لیو پینگیو، سخنگوی سفارت چین در واشنگتن بر آزادی دسترسی به محتوا در چین تاکید می کند و به گفته وی، دولت مرکزی از حضور شرکت های خارجی برای کار در این کشور استقبال می کند. با این حال، منتقدان معتقدند که شیوه های تجاری مایکروسافت در چین با تعهدات دموکراتیک این شرکت در تضاد است. یاکیو وانگ، مدیر تحقیقات Freedom House نیز نوع فعالیت مایکروسافت در چین را به عنوان یک شرکت مدعی دموکراسی نگران کننده می داند. طبیعتاً مایکروسافت با چنین انتقادی مخالف است و با اعمال حداقل محدودیت ها، بینگ اغلب تنها موتور جستجوی موجود در چین است.

با این حال، بینگ به طور کلی سایت های خبری غربی و ویکی پدیا را سانسور می کند. جستجوهای کاربران چینی برای نسل کشی اقلیت های قومی اویغور، نقض حقوق بشر و اردوگاه های کار در بینگ بی نتیجه است و با نتایجی مانند انکار رسانه های دولتی و تبلیغات رسانه ای ضدغربی مواجه می شود. مایکروسافت این الگوریتم را برای سایر کلمات موجود در لیست سیاه چین نیز اعمال کرده است و جستجوی آن شامل نمایش اخبار از رسانه ها یا وب سایت های دولتی چین است. شایان ذکر است که حتی جستجوهای مربوط به سانسور و راه حل های دولت چین فیلتر می شوند.

فرآیند سانسور اینترنت در چین

هنگامی که یک کاربر جستجو را آغاز می کند، جستجوی او از سرورهای چین عبور می کند و این سرورها فیلتری را برای اطمینان از حذف اطلاعات سانسور شده اعمال می کنند. این فرآیند بسیار شبیه به نحوه پیروی گوگل و مایکروسافت از قوانین مربوط به محتوای زشت یا حق چاپ در کشورهای مختلف است. اما تفاوت اصلی را می توان در محتوای مسدود شده یافت. سیستم‌های یادگیری ماشینی متن، تصاویر و داده‌های ابری را تجزیه و تحلیل می‌کنند تا صفحات وب را اسکن کنند و تعیین کنند که آیا مقررات داخلی آن محتوا را نقض می‌کند یا خیر. بر اساس این فرآیند و تجزیه و تحلیل داده ها، به هر صفحه یک امتیاز (بسته به میزان رعایت قوانین) داده می شود.

از سوی دیگر، مقامات چینی گاهی از طریق وکلای مایکروسافت آخرین موضوعات غیرمجاز و سانسور شده را به شرکت اطلاع می دهند و گاهی نیز تیم فنی بینگ به صورت خودکار موارد احتمالی را شناسایی و رصد می کند. هنگام بررسی این محتواها، مایکروسافت منابع انسانی را به جای هوش مصنوعی و سایر ابزارهای آنلاین اختصاص داد تا فرآیند محدودیت به درستی پیش برود. به عنوان مثال، در چین، یک تیم کوچک از مهندسان چینی مسئولیت اصلی نظارت و کنترل محتوا را بر عهده دارند. این تیم علاوه بر بررسی محتوا، برای توسعه فناوری‌هایی که در چین ممنوع هستند اما در سایر نقاط جهان در دسترس هستند، کار می‌کند. مانند کمک خلبان هوش مصنوعی بینگ.

مشکلات احتمالی حضور چینی ها در مایکروسافت

وابستگی به نیروهای چینی، همراه با مزیت های تجاری، می تواند مشکلاتی را برای خانواده ردموند ایجاد کند. اگرچه رویکرد مایکروسافت بر توسعه جهانی فناوری ها تاکید دارد، تنش های ژئوپلیتیکی بین پکن و واشنگتن می تواند بر این رویکرد سایه افکند. اکنون مقامات ایالات متحده این سوال را مطرح کرده اند که با وجود تضمین های ارائه شده، آیا ادامه فعالیت مایکروسافت در چین صلاح است یا خیر؟ زیرا نگرانی هایی در مورد سوابق و فعالیت های حقوق بشر چین وجود دارد که ممکن است در آینده تهدیدی برای امنیت ملی ایالات متحده تلقی شود.

اما ساتیا نادلا، برخلاف مقامات دولتی، حضور در چین را ابزاری برای پیشبرد اهداف آمریکا می‌داند و این روش را «تغییر مسیر تخصص چینی در جهت ایجاد مالکیت معنوی آمریکا» می‌داند. نادلا همچنین به تحقیقات یادگیری ماشینی که به زبان ماندارین انجام می‌شود اشاره کرد و آن را راهی برای همکاری جهانی در توسعه فناوری می‌داند. وی همچنین نسبت به بسته شدن درهای پیشرفت و دانش جهانی هشدار داد و این امر را یک اشتباه بزرگ تاریخی برای کشور توصیف کرد.

سانسور اینترنت، الگویی برای کشورهای دیگر؟

منتقدان معتقدند کشورهای دیگر می توانند از سیستم فیلتر چین به عنوان الگویی برای معماری اینترنت خود استفاده کنند. به عنوان مثال، دولت هند بخشی از سیاست اینترنتی چین را در کشور خود اجرا کرده است و روسیه نیز به دنبال حذف محتوا و محتوای ضد دولت فدرال در وب سایت بینگ است. البته، مایکروسافت می گوید که روش کار در چین را در سایر کشورها اعمال نخواهد کرد.

علاوه بر نظارت بر تصاویر و رویدادهای مربوط به Tank Man، محققان Citizen Lab در می 2022 یک ویژگی Bing را کشف کردند که نام‌ها و موضوعات حساس چینی را برای کاربران در سراسر جهان از جمله ایالات متحده و کانادا فیلتر می‌کند. اکنون این پرسش‌هایی را در مورد تعادل بین سانسور و آزادی بیان بین کاربران مختلف ایجاد می‌کند و ممکن است بحث‌های زیادی را در مورد محدود ، دسترسی به محتوا در کشورهای دیگر ایجاد کند.